*Strona Główna
*Dane Adresowe
*Dyrekcja Szkoły
*Nauczyciele
*Rada Rodziców
*Samorząd Uczniowski
*Rozkład Dzwonków
*Plan Lekcji
*Historia w pigułce*O patronie
*Kalendarium
*Historia założenia
|
<<WSTECZ
|
Pojęcie renesansu wprowadził
wybitny szesnastowieczny włoski malarz, pisarz i architekt, Giorgio
Vasari. Chciał w ten sposób podkreślić odmienność nowej epoki od
średniowiecza. Odrębność ta polegać miała przede wszystkim na
odrodzeniu się antycznych idei, całego dorobku literackiego,
filozoficznego i kulturowego tej epoki. Renesans to ponowne odkrycie
antycznej sztuki i architektury, antycznych kanonów piękna. Za
kolebkę renesansu uważa się Włochy. To właśnie stamtąd idee tej
epoki promieniowały na całą Europę. |
-
Dość złożone są ramy
chronologiczne tej epoki, ze względu na to, iż narodziła się ona we
Włoszech, skąd z pewnym opóźnieniem docierała do innych państw
europejskich. Za początek epoki przyjmuje się wiek XIV we Włoszech,
natomiast w Europie umieszcza się go na przełomie XV i XVI w.. Rozkwit
epoki przypada we Włoszech na wiek XV, w innych państwach europejskich
na XVI. Schyłek epoki to początek XVI w. we Włoszech i koniec XVI
stulecia w Europie.
-
Renesans nie był nagłym wybuchem,
natychmiastowym objawieniem nowych wartości; przeciwnie, był wynikiem
długotrwałego, złożonego historycznego procesu, różnych przemian
społeczno - gospodarczych, zachodzących w Europie, w której po okresie
feudalnego rozbicia jednoczyły się państwa (Szwajcaria, Francja,
Hiszpania) lub zmierzały one ku zjednoczeniu (Italia). Jednoczyły się
też społeczne siły mieszczaństwa - przyszłego współtwórcy przemian
cywilizacyjnych oraz możnego mecenasa artystów i uczonych. Zjawiska te
były niemalże przeciwieństwem do równoczesnego rozpadu dotychczasowej
jedności europejskiej, jej cesarsko - papieskiej struktury i wspólnej
dotychczas katolickiej więzi wyznaniowej.
-
Znamienne dla nowej epoki
zjawiska zaznaczyły się najsilniej i najwcześniej we Włoszech, które u
schyłku średniowiecza były rozbite na Państwo Kościelne, Królestwo
Neapolu i Obojga Sycylii, księstwa i potężne republiki kupieckie.
Papiestwo i cesarstwo - osłabione wzajemnymi walkami, a także
długotrwałymi wojnami pomiędzy potęgami austriackich Habsburgów i
francuskich Walezjuszy - traciły na autorytecie i poważaniu.
Zagrożeniem dla nich stawały się bogate i potężne miasta, które dzięki
operacjom handlowym między Wschodem i Zachodem oraz dynamicznemu
rozwojowi rzemiosła i przemysłu wyrastały na prawdziwe potęgi. Pokaźne
obroty finansowe, rozwój domów bankierskich itp. zapewniły
mieszczaństwu, konkurującemu ze szlachtą, znakomitą pozycję i
możliwość finansowania nauki, kultury i sztuki.
-
Rozpowszechniła się dzięki temu
instytucja mecenatu, tj. opieki nad wybitnymi twórcami. Dzięki
materialnej pomocy mecenasów, pochodzących głównie z mieszczaństwa i
bogatych panów feudalnych, świeckich i duchownych, wielu przyszłych
wybitnych twórców zdobyło wykształcenie i warunki umożliwiające
twórczą pracę.
-
Oceniając epokę odrodzenia należy
przede wszystkim podkreślić jej rozmach, odwagę, śmiałość przekonań w
każdym zakresie, łącznie z niepodważalnymi do tej pory dogmatami
religijnymi. Ta niedługa, po zaledwie ponad sto lat trwająca epoka
skondensowała zdumiewająco wiele zjawisk, zdarzeń, objawień
artystycznych, intelektualnych i naukowych (takich jak np. epokowe
odkrycie Mikołaja Kopernika, podważające i rewolucjonizujące
dotychczasowe wyobrażenia kosmologiczne).
-
Skupienie uwagi na sprawach
doczesnych: gospodarczych, społecznych i cywilizacyjnych, a przy tym
wzrost międzyludzkiej komunikacji we wszelkich dziedzinach życia
wpłynęło na wzrost zainteresowania jego świeckimi stronami i
osłabieniu dawnego nastawienia teocentrycznego. Szybko rosnąca potęga
wielu państw (w tym także Polski Jagiellonów) zadecydowała o
wzmocnieniu władzy świeckiej, wzmogła poczucie własnej wartości i
odrębności narodowej. Stąd właśnie bierze się taka dbałość o własny
język, pęd do nauki i kształcenia się oraz chęć zamanifestowania
własnych możliwości we wszystkich dziedzinach życia.
-
Renesans to ogromne bogactwo
nowych prądów umysłowych i religijnych, z których zdecydowanie
najważniejsze są humanizm i reformacja. Czym jest humanizm - wyjaśniać
nie trzeba. Należy jednak zastanowić się nad podłożem i skutkami
reformacji.
-
Reformacja, podobnie jak cała
epoka, nie pojawiła się bez istotnej przyczyny, nie była zjawiskiem
nagłym, lecz przygotowały ją stopniowo wcześniejsze (od XIV w.)
kryzysy oraz piętnastowieczne dążenia do zmian w dotychczasowej
hierarchii władzy kościelnej. Bezpośredniej przyczyny wybuchu
reformacji upatruje się w wystąpieniu Marcina Lutra, który w 1517 r. w
Wittenberdze ogłosił swe słynne tezy o odpustach. Choć atakowały one
tylko pewne praktyki, zwłaszcza możliwość uzyskania zbawienia za
odpowiednie świadczenia pieniężne, doprowadziły one do ostrego ataku
ze strony Rzymu na reformatora. Powód krył się w ostatecznej konkluzji
rozumowania Lutra, według której Kościół na ziemi nie był w stanie
udzielić odpustu i rozgrzeszyć człowieka, a tym samym uwolnić go od
przyszłych mąk.
-
Potępiająca reformatora bulla
papieska (którą Luter publicznie spalił) stała się przyczyną ostrych
walk religijnych, które ostatecznie rozbiły dotychczasową europejską
wspólnotę wyznaniową. Ogarniętą gorączką sporów Europą wstrząsały
niepokoje, przez cały niemalże XVI wiek trwały wojny religijne.
Kościół katolicki, który poczuł się poważnie zagrożony przez
reformację, opracował całą strategię przeciwdziałania fali
protestantyzmu. Przeprowadzono szereg reform wewnętrznych,
poprawiających sytuację w łonie Kościoła, ale przede wszystkim, na
soborze Trydenckim, wytyczono plany wykorzystania dorobku kultury
humanistycznej do celów religijnych oraz wytyczono plany walki z
innowiercami. Ta "kontrofensywa" Kościoła określana jest mianem
kontrreformacji. Przewodził jej, powołany do życia w roku 1534, zakon
jezuitów.
-
Reakcja Kościoła katolickiego
(sobór trydencki 1545 - 1563), mimo iż w końcówce stulecia przyniosła
istotną poprawę sytuacji, nie przywróciła jednak w pełni dawnego ładu.
Efektem reformacji pozostała niejednorodna wyznaniowo Europa, w której
istniały obok siebie luterańskie Niemcy, kalwińska Szwajcaria,
oderwana od papieskiej zwierzchności i posiadająca własny kościół
narodowy Anglia oraz Czechy, w których dominowali tzw. bracia czescy.
-
Reformacja zaznaczyła swą
obecność we wszystkich dziedzinach, przede wszystkim odcisnęła swe
piętno na umysłowości ówczesnych ludzi, umocniła w nich poczucie
rygoru religijnego. Z drugiej strony, propagując wspólnotę wierzących
nie poddanych papiesko - kościelnej hierarchii i postulując zasady
ewangeliczne (głównie równości), wyposażała ideowo różne ruchy
społeczne i narodowe.
-
Nurty wyznaniowe, powstałe w
wyniku reformacji:
- Luteranizm, którego twórcą był Marcin Luter. Luteranie domagali się
reformy instytucji kościelnych i liturgicznych, zniesienia celibatu,
tłumaczenia Biblii na języki narodowe, a także głoszenia w nich kazań,
zniesienia odpustów. Luter był zwolennikiem bezpośredniego obcowania z
Bogiem, bez żadnych pośredników - stąd brak uznania przez protestantów
papieża.
-
Luteranizm propagował teorię
ufnej wiary w wybaczającą łaskę bożą, jedyną szansę na uzyskanie
dostępu do nieba. Wg tego nurtu, człowiek jest istotą tak skażoną, iż
nie jest w stanie samodzielnie zdobyć zbawienia, iż nie pomogą mu w
tym żadne dobre uczynki i nic nie znaczące dla Boga działania.
Protestanci uważali więc, iż dla osiągnięcia zbawienia ważniejsza jest
sama wiara w Jezusa, niż konkretne czyny.
-
Ponadto wyrażali przekonanie, iż
wszystkie prawdy wiary można samodzielnie odnaleźć w Biblii. Dlatego
też rezygnowali z dotychczasowych autorytatywnych orzeczeń Kościoła,
pozostawiając człowiekowi swobodę interpretacji tekstu biblijnego i
wolność w przeprowadzaniu dociekań religijnych.
- Kalwinizm, którego twórcą był Jan Kalwin. Wyznanie to wprowadzało
pojęcie predestynacji - przeznaczenia. Los człowieka jest niezależny
od niego, zapisany w gwiazdach. Bóg każdego człowieka przeznacza na
potępienie lub zbawienie. Niezależnie od jakichkolwiek starań i
działań człowiek nie jest w stanie tego zmienić. Kalwinizm propaguje
także ideał pracy i gromadzenie dóbr. Posiadanie staje się zasługą, a
bezczynność grzechem.
- Bracia polscy (Arianie). Najbardziej radykalne i postępowe skrzydło
reformacji w Polsce. Bracia polscy wyłonili się z rozłamu w łonie
kościoła kalwińskiego. Swą nazwę zawdzięczają swym przeciwnikom,
którzy zarzucali im bluźniercze traktowanie dogmatu Trójcy świętej
(rozpoczęte przez Ariusza III / IV w.). Arianie nawoływali do
szczególnego przestrzegania etyki międzyludzkiej, ewangelicznej cnoty
ubóstwa, braterstwa, wyrzeczenia się dóbr na rzecz biednych, do
sprawiedliwości i pokoju. Szczególny opór przeciw arianom wywołała
podjęta przez nich krytyka dawnej tradycji kościelnej oraz nawoływanie
do powrotu do Biblii jako źródła nieskażonej religii i wiary.
-
Radykalne hasła społeczne braci
polskich wzbudzały zdecydowany opór i niechęć szlachty. Nie mogła się
ona bowiem pogodzić z potępieniem poddaństwa chłopów, z postulatem
wyrzeczeń majątkowych, zakazem obejmowania urzędów, zwłaszcza
sędziowskich, sprzeciwem wobec kary śmierci, z odmową służby wojskowej
oraz ideą pełnej tolerancji wyznaniowej. Doprowadziło to do wygnania w
połowie XVII w. arian z Polski. Mimo, iż postrzegano ich jako
wichrzycieli, opinia ta była całkowicie niezasłużona. Arianie
pozostawili po sobie znaczną spuściznę naukową, literacką i społeczną
(znaczący wkład w rozwój szkolnictwa).
|
*Ogłoszenia
*Z nich jesteśmy dumni
*Nasi Absolwenci
*Po dzwonku
*Galerie Szkolne
*Zajęcia pozalekcyjne
*Biblioteka
*Gazetka szkolna
*Język Polski
*Chemia
*Fizyka
*Sztuka (prezentacja)
*WoS
*Biologia
*Geografia
*W-F
*Historia
|